Python'a giriş

Bu bölümün bir kısmı Geek Girls Carrots tarafından hazırlanmış eğitimlere dayanılarak hazırlanmıştır (https://github.com/ggcarrots/django-carrots).

Biraz kod yazalım!

Python komut istemi (prompt)

Evdeki okuyucular için: Bu kısım Python Temelleri: Tamsayılar, Dizeler, Listeler, Değişkenler ve Hatalar videosunda bulunabilir.

Python'la oynamaya başlamadan önce bilgisayarımızda bir komut satırı açmamız gerekiyor. Bunu zaten nasıl yapacağınızı artık biliyorsunuz, Komut satırına giriş bölümünde öğrenmiştiniz.

Hazır olduğunuzda, aşağıdaki talimatları takip edin.

Bir Python konsolu açmak istiyoruz; öyleyse Windows'ta python, Mac OS/Linux'ta python3 yazıp, enter'a basın.

$ python3
Python 3.6.1 (...)
Type "help", "copyright", "credits" or "license" for more information.
>>>

İlk Python komutunuz!

Python komutunu çalıştırdıktan sonra, komut istemi >>> şeklinde değişti. Bizim için bu, şimdi yalnızca Python dilinde komutlar kullanabileceğimiz anlamına geliyor. >>> yazmanıza gerek yok - Python bunu sizin için yapacak.

Eğer herhangi bir zamanda Python komut satırından çıkmak isterseniz, yalnızca exit() yazmanız ya da Windows için Ctrl + Z, Mac/Linux için Ctrl + D kısa yolunu kullanmanız yeterli. Bunu yaptığınız taktirde artık >>> yazısını görmeyeceksiniz.

Şimdilik, Python konsolundan çıkmak istemiyoruz. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek istiyoruz. Biraz matematik yazarak başlayalım (2 + 3 gibi) ve enter 'a basalım.

>>> 2 + 3
5

Güzel! Cevap nasıl da çıktı görüyor musun? Python matematik biliyor! Sen de diğer komutları şöyle deneyebilirsin:

4 * 5
5 - 1
40 / 2

Üstel hesaplama yapmak için 2 üzeri 3 deyin, şöyle yazalım:

>>> 2 ** 3
8

Bunları biraz kurcalayıp eğlen, sonra tekrar burada buluşalım. :)

Gördüğün gibi Python çok iyi bir hesap makinesi. Eğer başka neler yapabileceğini merak ediyorsan...

String'ler (dizeler)

Mesela ismin? İsmini tırnak işaretleri içerisinde şu şekilde yaz:

>>> "Zeynep"
'Zeynep'

İlk string'ini oluşturdun! String (dize), bilgisayar tarafından işlenebilen ve karakterlerden oluşan dizilerin genel adıdır. Bir string her zaman aynı özel karakterle başlamalı ve aynı özel karakterle bitmelidir. Tek tırnak (') veya çift tırnak (") olabilir (aralarında herhangi bir fark yok!). Tırnak işaretleri Python'da içlerinde olan şeyin bir string olduğunu ifade eder.

Stringler birbirlerine eklenebilir. Şunu dene:

>>> "Merhaba " + "Zeynep"
'Merhaba Zeynep'

Ayrıca stringleri bir sayı ile çarpabilirsin:

>>> "Zeynep" * 3
'ZeynepZeynepZeynep'

Eğer stringinin içerisine bir tırnak işareti koymak istiyorsan, bunun için iki seçeneğin var.

Çift tırnak kullanarak:

>>> "Turgut Uyar'ın dizeleriyiz"
"Turgut Uyar'ın dizeleriyiz"

veya backslash (\) kullanarak:

>>> 'Turgut Uyar\'ın dizeleriyiz'
"Turgut Uyar'ın dizeleriyiz"

Hoş değil mi? İsminin tamamını büyük harf yapmak için, sadece şunu yazman yeterli:

>>> "Zeynep".upper()
'ZEYNEP'

String'in üzerinde upper fonksiyonunu kullandın! Bir fonksiyon (upper() gibi), çağırıldığında (calling) Python'un girdi olarak verilen bir obje ("Zeynep") üzerinde gerçekleştirmesi gereken bir dizi işleme denilir.

Eğer ismindeki harflerin sayısını öğrenmek istiyorsan bunun için de bir fonksiyon var!

>>> len("Zeynep")
6

Fonksiyonları neden bazen stringin sonunda bir . ile ("Zeynep".upper() gibi) ve bazen de önce fonksiyonu çağırıp sonra parantez içerisine stringi yazarak kullandığımızı merak ediyor musun? Pekala, bazı durumlarda, fonksiyonlar bir takım nesnelere aittirler, mesela upper(), yalnızca stringler üzerinde kullanılabilir. Böyle durumlarda, bu tarz fonksiyonlara biz method ismini veriyoruz. Diğer durumlarda, bir fonksiyon özel olarak bir nesneye ait olmayıp, farklı çeşitlerde nesneler üzerinde de kullanılabilir, aynı len() gibi. İşte bu nedenle "Zeynep" stringini len fonksiyonuna bir parametre olarak veriyoruz.

Özet

Tamam, stringlerden yeterince bahsettik. Şu ana kadar şu konuları öğrendin:

komut istemi – komutları (kod) Python'un komut istemine yazdığınızda Python'da sonuçlandırarak yanıtlar üretir
sayılar ve dizeler – Python'da sayılar matematik için dizeler ise metin nesneleri için kullanılmaktadır
operatörler + ve * gibi, değerleri birleştirerek yeni bir değer üretmek için kullanılmaktadır
fonksiyonlar upper() ve len() gibi, nesneler üzerinde eylemler gerçekleştirmektedirler.

Bunlar öğreneceğiniz her programlama dilinin temelleri. Biraz daha zor bir şey için hazır mısın? İddiaya gireriz öylesin!

Hatalar

Şimdi yeni bir şey deneyelim. Bir sayının uzunluğunu, bir string'in uzunluğunu bulduğumuz gibi bulabilir miyiz? Bunu görmek için len(304023) yazıp enter a basalım:

>>> len(304023)
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
TypeError: object of type 'int' has no len()

İlk hatamızı aldık! {{ warning_icon }} ikonu çalıştırmak üzere olduğunuz programın beklediğiniz gibi çalışmayacağı konusunda sizi ikaz eder. Hatalar yapmak (kasıtlı olanlar bile) öğrenmenin önemli bir kısmı!

Nesne türü "int" (tam sayılar, tüm sayılar) in uzunluğu olmadığını söylüyor. Şimdi ne yapabiliriz? Belki de rakamı bir string olarak yazabiliriz? Stringlerin bir uzunluğu var, değil mi?

>>> len(str(304023))
6

İşe yaradı! str fonksiyonunu len fonksiyonunun içinde kullandık. str her şeyi string'e çeviriyor.

str fonksiyonu, değişkenleri stringe çeviriyor
int fonksiyonu değişkenleri integera çeviriyor

Önemli: Sayıları metin durumuna getirebiliriz ama metni sayılar durumuna tam olarak getiremeyebiliriz - yine de int('hello') olsa ne olurdu?

Değişkenler

Programlamada en önemli konulardan biri değişkenlerdir. Değişken (variable), daha sonra kullanmak istediğiniz bir yapıya verdiğiniz isimdir. Programcılar değişkenleri verileri tutmak ya da kodlarını daha okunabilir ve anlaşılabilir kılmak için kullanırlar ve böylece her şeyi sürekli akıllarında tutmaya gerek kalmaz.

name adında bir değişken yaratmak istediğimizi varsayalım:

>>> name = "Ayşe"

name (isim) eşittir "Ayşe" yazalım.

Farkettiğiniz gibi, program daha öncekilerinin aksine bu kez hiçbir cevap vermedi. O zaman böyle bir değişkenin gerçekten tanımlı olduğunu nasıl bilebiliriz? Basitçe, name yazıp enter tuşuna basalım:

>>> name
'Ayşe'

Yaşasın! İşte bu senin ilk değişkenin! :) Bu değişkenin işaret ettiği şeyi her zaman değiştirebilirsin:

>>> name = "Suzan"
>>> name
'Suzan'

Bu değişkeni fonksiyonlar içinde de kullanabilirsin:

>>> len(name)
5

Harika değil mi? Tabii ki değişkenler, sayılar da dahil herhangi bir şey olabilir. Şunu deneyin:

>>> a = 4
>>> b = 6
>>> a * b
24

Peki ya değişkenin adını yanlış kullanırsak? Ne olacağını tahmin ediyor musun? Deneyelim!

>>> city = "Tokyo"
>>> ctiy
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
NameError: name 'ctiy' is not defined

Bir hata! Gördüğünüz gibi, Python birçok hata çeşidine sahip ve bu hatanın adı NameError, yani İsimlendirme Hatası. Tanımlamadığınız bir değişkenin adını kullanmaya çalışırsanız, Python size bu hatayı verir. Eğer bu hata ile daha sonra karşılaşırsanız, kodunuzdaki değişkenlerin adını doğru yazıp yazmadığınızı kontrol edin.

Bununla biraz oynayıp, neler yapabildiğinizi görün!

Yazdırma (Print) İşlevi

Şunu deneyin:

>>> name = 'Merve'
>>> name
'Merve'
>>> print(name)
Merve

Sadece name yazdığınız zaman, Python yorumlayıcısından 'name' değişkeninin dize olarak temsili döner, yani tek tırnaklar içine alınmış M-e-r-v-e harfleri. Eğer print(name) derseniz Python ekrana değişkenin içeriğini yazdıracaktır, bu kez tırnaklar olmaksızın, daha temiz biçimde.

Daha ileride göreceğimiz gibi print(), işlevlerin içindeyken bir şey yazdırmak istediğimizde ya da bazı şeyleri birden fazla satırda yazdırmak istediğimizde de kullanışlıdır.

Listeler

Python, string (dize) ve integerın (tam sayı) yanı sıra, çok değişik türlerde nesnelere sahiptir. Şimdi, liste türünü tanıtacağız. Listeler tam da düşündüğünüz gibidir: diğer nesnelerin listesi olan nesne. :)

Yeni bir liste yaratmakla devam edelim:

>>> []
[]

Evet, liste boş. Çok kullanışlı sayılmaz, değil mi? Hadi loto numaralarıyla liste oluşturalım. Sürekli kendimizi tekrar etmek istemeyiz, o yüzden listeyi değişkene atayalım:

>>> lottery = [3, 42, 12, 19, 30, 59]

Pekala, listeyi oluşturduk! Onunla ne yapabiliriz? Hadi listede kaç tane loto numarası olduğunu görelim. Hangi fonksiyonu kullanman gerektiği hakkında bir fikrin var mı? Zaten bildiğin bir fonksiyon!

>>> len(lottery)
6

Evet! len() listedeki nesne sayısını verir. Kullanışlı, değil mi? Belki de şu an listeyi sıralarız:

>>> lottery.sort()

Bu hiçbir cevap vermez, sadece listedeki numaraların sırasını değiştirir. Şimdi listeyi yazdıralım ve ne olduğunu görelim:

>>> print(lottery)
[3, 12, 19, 30, 42, 59]

Gördüğünüz gibi, listedeki sayılar artık küçükten büyüğe sıralı. Tebrikler!

Belki de sıralamayı ters çevirmek isteriz? Hadi yapalım!

>>> lottery.reverse()
>>> print(lottery)
[59, 42, 30, 19, 12, 3]

Kolay, değil mi? Listeye yeni bir eleman eklemek isterseniz, şu komutu yazarak yapabilirsiniz:

>>> lottery.append(199)
>>> print(lottery)
[59, 42, 30, 19, 12, 3, 199]

Sadece listedeki ilk elemanı göstermek isterseniz, indexes (indeksler) ile yapabilirsiniz. İndeks elemanın listede nerede olduğunu belirten numaradır. Programcılar sıfırdan başlamayı tercih ederler, bu yüzden listedeki ilk eleman listenin 0. indeksindedir, sonraki 1. indeksindedir ve böyle devam eder. Şunu deneyin:

>>> print(lottery[0])
59
>>> print(lottery[1])
42

Gördüğünüz gibi, listedeki nesnelere listenin ismi ve köşeli parantez içindeki nesnenin indeksini kullanarak ulaşabilirsin.

Listenizden bir şeyler silmek için, yukarıda öğrendiğimiz gibi indeksleri ve pop() metodunu kullanmamız gerekecektir. Bir örnekle öğrendiklerimizi pekiştirelim; listeden ilk numarayı sileceğiz.

>>> print(lottery)
[59, 42, 30, 19, 12, 3, 199]
>>> print(lottery[0])
59
>>> lottery.pop(0)
59
>>> print(lottery)
[42, 30, 19, 12, 3, 199]

Kusursuz çalıştı!

Daha fazla eğlence için diğer indeksleri de deneyin: 6, 7, 1000, -1, -6 veya -1000. Denemeden önce komutların sonuçlarını tahmin etmeye çalışın. Sonuçlar mantıklı mıydı?

Bütün liste fonksiyonlarını Python dökümantasyonunun bu bölümünde bulabilirsin: https://docs.python.org/3/tutorial/datastructures.html

Sözlükler (Dictionaries)

Evdeki okuyucular için: Bu kısım Python Temelleri: Sözlükler videosunda işlenmiştir.

Sözlük listeye benzerdir ancak sözlük değerlerine indeks yerine anahtar ile ulaşılır. Anahtar metin veya numara olabilir. Boş bir sözlük oluşturmak için kullanılan söz dizimi şudur:

>>> {}
{}

Bu boş bir sözlük oluşturduğunuzu gösterir. Yaşasın!

Şimdi, bu komutu yazmayı deneyin (kendi bilgilerinizle değiştirmeyi deneyin):

>>> participant = {'name': 'Ayşe', 'country': 'Türkiye', 'favorite_numbers': [7, 42, 92]}

Bu komutla, üç anahtar-değer çifti ile participant (katılımcı) isminde bir değişken oluşturdunuz:

Anahtar name 'Ayşe' (string nesnesi) değerine işaret eder,
country Türkiye (bir diğer string) değerine),
ve favorite_numbers [7, 42, 92] (3 numaralı bir list) değerine işaret eder.

Bu söz dizimi ile tek bir anahtarın içeriğini kontrol edebilirsin:

>>> print(participant['name'])
Ayşe

Gördünüz mü, bu listeye benzer. Fakat indeksi hatırlamanıza gerek yok - sadece ismini hatırlayın.

Python'a olmayan bir anahtarın değerini sorarsak ne olur? Tahmin edebiliyor musun? Hadi deneyip görelim!

>>> participant['age']
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
KeyError: 'age'

Bir başka hata! KeyError hatası. Python yardımseverdir ve sana 'age' anahtarının sözlükte bulunmadığını söyler.

Ne zaman sözlük veya liste kullanmalısın? Düşünmek için güzel bir nokta. Sonraki satıra bakmadan önce cevap üzerinde bir düşünün.

Sıralı elemanlara mı ihtiyacın var? Liste ile devam et.
İleride hızlıca (anahtarlar ile) değerlere ulaşmak istediğin için anahtarlar ile ilişkilendirilmiş değerlere mi ihtiyacın var? Sözlük kullan.

Sözlükler de listeler gibi değişebilirdir (mutable), yani oluşturulduktan sonra değiştirilebilirler. Oluşturulduktan sonra sözlüklere anahtar/değer çifti ekleyebilirsiniz, aşağıdaki gibi:

>>> participant['favorite_language'] = 'Python'

Listeler gibi, len() metodu sözlükteki anahtar-değer çiftlerinin sayısını bize verir. Devam edip şu komutu yazın:

>>> len(participant)
4

Umarım şu ana kadar mantıklı gelmiştir :) Sözlüklerle biraz daha eğlenceye hazır mısın? İlginç şeyler için sonraki satıra atla.

Sözlükten bir maddeyi silmek için pop() metodunu kullanabilirsin. Mesela, 'favorite_numbers' anahtarına karşılık gelen elemanı silmek istersen, şu komutu yaz:

>>> del participant['favorite_numbers']
>>> participant
{'country': 'Türkiye', 'favorite_language': 'Python', 'name': 'Ayşe'}

Çıktıdan görebildiğin gibi, 'favorite_numbers' anahtarına karşılık gelen anahtar-değer çifti silindi.

Bunun yanı sıra, sözlükteki daha önce oluşturulmuş anahtarın değerini değiştirebilirsiniz. Şunu yazın:

>>> participant['country'] = 'Almanya'
>>> participant
{'country': 'Almanya', 'favorite_language': 'Python', 'name': 'Ayşe'}

Gördüğün gibi, 'country' anahtarının değeri 'Türkiye'den 'Almanya'ya çevrildi. :) Heyecan verici değil mi? Yaşasın! Bir başka harika şey öğrendin.

Özet

Harika! Şu an programlama hakkında birçok şey biliyorsun. Bu kısımda, şunları öğrendin:

errors - eğer Python yazdığın komutu anlamazsa çıkan hataları nasıl okuyacağını ve anlayacağını artık biliyorsun
değişkenler - daha kolay kod yazmanı sağlayan ve kodunu daha okunabilir yapan nesnelerin isimleri
listeler - belirli bir sırada tutulan nesnelerin listesi
sözlükler - anahtar-değer çifti olarak tutulan nesneler

Bir sonraki bölüm için heyecanlı mısınız? :)

Karşılaştırma

Evden okuyanlar için: Bu kısım Python Basics: Comparisons videosunda anlatılıyor.

Programlamanın büyük kısmı karşılaştırma içerir. Karşılaştırması en kolay olan şey nedir? Tabi ki sayılar. Bakalım nasıl çalışıyor:

>>> 5 > 2
True
>>> 3 < 1
False
>>> 5 > 2 * 2
True
>>> 1 == 1
True
>>> 5 != 2
True

Python'a birkaç sayı karşılaştırmasını söyledik. Gördüğünüz gibi, sadece sayıları karşılaştırmakla kalmadı, aynı zamanda metodların sonuçlarını da karşılaştırdı. Güzel değil mi?

İki sayının eşit olup olmadığını öğrenmek için neden iki tane eşittir işraretini == yan yana koyduk? Değişkenlere içerik verirken, tek = işaretini kullanıyoruz. Her zaman ama her zaman ikisini birden koyman gerekir – == – eğer birbirlerine eşit olup olmadıklarını kontrol etmek isterseniz. Sayıların birbirine eşit olmaması durumunu da kontrol edebiliriz. Bunun için, yukarıdaki örnekteki gibi != sembolünü kullanıyoruz.

Python' a iki görev daha verin:

>>> 6 >= 12 / 2
True
>>> 3 <= 2
False

>‘ı ve <‘ı gördük, ama >= ve <= ne anlama geliyor? Onları böyle okuyabilirsin:

x > y : x büyüktür y
x < y : x küçüktür y
x <= y : x küçük eşittir y
x >= y : x büyük eşittir y

Harika! Birkaç denemeye daha ne dersiniz? Şunu deneyin:

>>> 6 > 2 and 2 < 3
True
>>> 3 > 2 and 2 < 1
False
>>> 3 > 2 or 2 < 1
True

Python'a istediğiniz kadar sayıyı karşılaştırmak için verebilirsiniz, ve size hepsinin cevabını verecek. Çok akıllı değil mi?

and - Mantıkta kullandığımız "ve" anlamına geliyor, yani iki taraf da True, yani doğruysa, cevap da True olacak
or - Bu da "veya" anlamına geliyor, karşılaştırılan iki taraftan tek bir tanesi bile True ise bize True cevabını verecek

Portakallarla elmaları karşılaştılaştırabilir miyiz? Bunun Python'daki eşdeğerini deneyelim:

>>> 1 > 'django'
Geri görüş (en son çağrı):
  Dosya "<stdin>", satır 1, <module>‘in içinde
HataTürü: ‘>’ 'int' ve 'str' örnekleri arasında desteklenmiyor

Gördüğünüz gibi Python tam sayılar(int) ve kelimeleri(yani stringleri, str) karşılaştıramıyor. Onun yerine, TypeError göstererek iki farklı tipteki değişkenin karşılaştırılamayacağını söylüyor.

Boolean (Mantıksal)

Bu arada, python'da yeni bir nesne türü öğrendin. Buna Boolean denir.

Yalnızca iki Boolean nesnesi vardır:

True
False

Python'un bunu anlaması için her zaman "True" (ilk harf büyük, geri kalanları küçük) yazmanız gerekiyor. true, TRUE, tRUE işe yaramaz -- sadece True doğru. (Aynısı "False" için de geçerli.)

Boolean'lar değişken de olabiliyor! Bakınız:

>>> a = True
>>> a
True

Ayrıca bu şekilde de yapabilirsiniz:

>>> a = 2 > 5
>>> a
False

Boolean'lar ile aşağıdaki komutları deneyerek biraz oynayın:

True and True
False and True
True or 1 == 1
1 != 2

Tebrikler! Boolean'lar programlamadaki en havalı özelliklerden, ve az önce onları nasıl kullanmanız gerektiğini öğrendiniz!

Kaydet!

Evdeki okuyucular için: Bu kısım Python Basics: Saving files and "If" statement videosunda işlenmiştir.

Şimdiye kadar kodumuzu bizi sadece tek satır yazmaya limitleyen yorumlayıcı üzerinde yazdık. Normal programlar dosyalar içine kaydedilir ve programlama dilimizin yorumlayıcısıyla veya derleyicisiyle çalıştırılır. Şimdiye kadar programlarımızı Python yorumlayıcısında teker satır teker satır çalıştırdık. Bundan sonraki görevlerde, birden fazla satıra ihtiyacımız olacak, bu yüzden şunlara ihtiyacımız olacak:

Python yorumlayıcısından çıkın
Seçtiğiniz kod düzenleyicisini açın
Yeni Python dosyasına kod kaydedin
Çalıştırın!

Kullandığımız Python yorumlayıcısından çıkmak için exit() fonksiyonunu yazın

>>> exit()
$

Bu sizi komut satırına geri yönlendirecektir.

Biraz önce kod editörü bölümünden bir kod editörü seçmiştik. Şimdi o editörü açmalı ve yeni bir dosya içine kod yazmalıyız:

print('Merhaba, Django girls!')

Açıkça, artık oldukça deneyimli Python programcısısın, bu yüzden bugün öğrendiğin kodları yazmaktan çekinme.

Şimdi dosyayı tanımlayıcı bir isimle kaydetmemiz gerekir. Dosyanın ismine python_intro.py diyelim ve masaüstüne kaydedelim. Dosyaya istediğimiz ismi verebiliriz, burada önemli olan kısım dosyanın .py uzantısı ile bitmesidir. .py uzantısı işletim sistemimize bu dosyanın bir python çalıştırılabilir dosyası olduğunu ve Python'un bu dosyayı çalıştırabileceğini belirtiyor.

Not Kod editörleriyle ilgili en harika şeylerden birine dikkat etmelisiniz: renkler! Python konsolunda herşey aynı renkteydi; şimdi bakın print fonksiyonu dizeden farklı renkte. Bunun ismi "söz dizimi vurgulama" ve kod yazarken gerçekten yararlı bir özellik. Koddaki renkler ipucu verir, kapanmamış dizeler gibi ya da aşağıda göreceğimiz (def fonksiyonu gibi imla hatası içeren anahtar kelimeler olabilir). Bu kod düzenleyicisi kullanma nedenlerimizden biri. :)

Dosyayı kaydettiğimize göre artık çalıştırabiliriz! Konsoldan **klasör değiştirme ** yaparak masaüstüne ulaşın, komut satırı bölümünde öğrendiklerinizi hatırlayın.

Mac'de bu komut şunun gibi görünecektir:

$ cd ~/Desktop

Linux'ta ise bu şekilde ("Desktop" kelimesi "Masaüstü" olarak da görünebilir):

$ cd ~/Desktop

Windows Komut İstemi’nde, bunun gibi olacak:

> cd %HomePath%\Desktop

Ve Windows Powershell’de, bunun gibi olacak:

> cd $Home\Desktop

Takılırsanız, yardım isteyin. Eğitmenler bunun için var!

Şimdi dosyadaki komutları çalıştırmak için Python'u kulllanın:

$ python3 python_intro.py
Merhaba, Django girls!

Not: Windows'ta 'python3' bir komut olarak geçmez. Onun yerine, dosyayı çalıştırmak için 'python'ı kullanın:

> python python_intro.py

Tamam! Bir dosyaya kaydedilen ilk Python programınızı çalıştırdınız. Harika hissediyor musunuz?

Şimdi programlamanın olmazsa olmaz bir aracını öğrenme zamanı:

If … elif … else

Kodunuzdaki bir çok şeyi sadece belirli bir durum sağlanıyorsa çalıştırmayı isteyeceksiniz. İşte tam da bu yüzden Python'da if deyimi isminde bir yapı bulunuyor.

python_intro.py dosyasındaki kodunuzu şununla değiştirin:

if 3 > 2:

Eğer bunu kaydetmiş ve çalıştırmış olsaydık, bunun gibi bir hata görecektik:

$ python3 python_intro.py
File "python_intro.py", line 2
         ^
SyntaxError: unexpected EOF while parsing

Python bizden kendisine 3 > 2 durumu (veya True) sağlandığında neyi çalıştıracağını söylememizi bekliyor. Python'a "Çalışıyor!" yazmasını söyleyelim. python_intro.py dosyanızdaki kodu şununla değiştirin:

if 3 > 2:
    print('Çalışıyor!')

4 tane boşluk karakteri bıraktığımıza dikkat ettiniz mi? Bunu yaparak if ifadesine yazılan durum doğru olduğunda neyi çalıştırması gerektiğini Python'a söylemiş oluyoruz. Aslında tek bir boşlukla da yapabilirsiniz, ama hemen hemen bütün Python programcıları kodlarının temiz görünmesi için 4 boşluk bırakıyor. Metin düzenleyiciniz ayarlıysa bir tab karakteri de 4 boşluk karakteri olarak sayılacaktır. Seçiminizi yaptıktan sonra değiştirmeyin! Eğer girintilerde 4 boşluk kullandıysanız, gelecek girintilerde de 4 boşluk kullanmaya devam edin - aksi halde sorunlarla karşılaşabilirsiniz.

Kaydedip çalıştırmayı deneyelim:

$ python3 python_intro.py
Çalışıyor!

Not: Windows'ta 'python3'ün komut olarak geçerli olmadığını unutmayın. Bundan böyle dosyayı çalıştırmak için 'python3'ü 'python'la değiştirin.

Ya bir koşul True (Doğru) değilse?

Önceki örneklerde kod sadece koşullar sadece True (doğru) olduğunda çalışıyordu. Ama Python ayrıca elif ve else ifadelerine de sahip:

if 5 > 2:    
    print("5 gerçekten de 2'den büyüktür") 
else:     
    print("5  2'den büyük değildir")

Bu kod çalıştığında aşağıdaki çıktıyı verecektir:

$ python3 python_intro.py
5 gerçekten de 2'den büyüktür

Eğer 2 5'ten büyük bir sayı olsaydı, ikinci komut çalıştırılmış olacaktı. Bakalım elif nasıl çalışıyor:

name = 'Zeynep'
if name == 'Ayşe':
    print('Selam Ayşe!')
elif name == 'Zeynep':
    print('Selam Zeynep!')
else:
    print('Selam yabancı!')

ve çalıştırılınca:

$ python3 python_intro.py
Selam Zeynep!

Gördünüz mü? Eğer önceki if ifadeleriniz doğru olmazsa kontrol edilmek üzere elif ifadeleri ekleyebilirsiniz.

if ifadesinden sonra istediğiniz kadar elif ifadesi ekleyebilirsiniz. Mesela:

volume = 57
if volume < 20:
    print("Çok sessiz.")
elif 20 <= volume < 40:
    print("Güzel bir fon müziği")
elif 40 <= volume < 60:
    print("Harika, her notayı duyabiliyorum")
elif 60 <= volume < 80:
    print("Parti başlasın")
elif 80 <= volume < 100:
    print("Biraz gürültülü!")
else:
    print("Kulaklarım ağrıyor! :(")

Python sırayla her sorguyu çalıştırır ve sonucu ona göre yazar:

$ python3 python_intro.py
Harika, her notayı duyabiliyorum

Yorumlar

Yorumlar # ile başlayan satırlardır. İstediğiniz her neyse # den sonra yazabilirsiniz ve Python onu gözardı eder. Yorumlar kodunuzu diğer insanların anlamasını daha kolaylaştırabilir.

Bakalım nasıl gözüküyor:

# Çok yüksek ya da çok düşük olduğunda ses seviyesini değiştirme
if volume < 20 or volume > 80:
    volume = 50
    print("That's better!")

Kodun her satırı için bir açıklama yazmaya ihtiyacınız yoktur, ama kodunuzun niçin birşey yaptığını açıklamak ya da kompleks bir şey yaptığında bir özet sunmak için faydalıdırlar.

Özet

En son yaptığınız alıştırmalarda öğrendikleriniz:

kıyaslama yapmak - Python'da >, >=, ==, <=, < ve ve, veya operatörlerini kullanarak kıyaslama yapabilirsiniz
Boolean - İki farklı değer alabilen bir nesne tipidir: Ya True (doğru) olur ya da False (yanlış)
Dosya kaydetmek – kodlarımızı dosyalara kaydederek daha büyük programları çalıştırabiliriz.
if ... elif ... else - ifadelerini sadece belirli durumlar sağlandığında çalıştırmak istediğimiz komutlar için kullanabiliriz.
yorumlar - kodunuzu belgelemenize izin verecek şekilde Python’un çalışmayacağı satırlar

Bu bölümün son kısmının zamanı geldi!

Kendi fonksiyonlarınız!

Evdeki okuyucular için: Bu kısım Python Basics: Functions videosunda işlenmiştir.

Python'da çalıştırabileceğin len() gibi fonksiyonları hatırlıyor musun? Güzel, iyi haber - Şimdi kendi fonksiyonlarını nasıl yazacağını öğreneceksin!

Fonksiyon Python tarafından işlenmesi gereken yönergeler dizisidir. Python'da her fonksiyon def anahtar kelimesi ile başlar, bir isim verilir ve bazı parameterleri olabilir. Hadi başlayalım. python_intro.py içindeki kodu aşağıdaki ile değiştirelim:

python
def hi():
    print('Merhaba!')
    print('Nasılsın?')

hi()

Tamam, ilk fonksiyonumuz hazır!

Fonksiyon adını neden dosyanın en altına yazdığımızı merak edebilirsiniz. Bunun nedeni, Python'ın dosyayı okuyup, onu yukarıdan aşağı doğru işlemesi. Yani fonksiyonumuzu kullanabilmek için, onu en alt kısımda yeniden yazmalıyız.

Haydi şimdi bunu çalıştıralım ve neler olacağını görelim:

$ python3 python_intro.py
Merhaba!
Nasılsın?

Not: Eğer çalışmadıysa panik yapmayın! Çıktı neden olduğu hakkında bir fikir verir:

Eğer bir NameError alırsanız, muhtemelen yanlış bir şey yazdığınız anlamına gelir, bu nedenle def hi(): lı fonksiyonu oluştururken ve hi() lıyı çağırırken aynı adı kullanıp kullanmadığınızı kontrol etmelisiniz.
Eğer bir IndentationError alırsanız,print dizelerinin her ikisinin de satır başında aynı boşluğa sahip olduğunu kontrol et: python fonksiyonun içindeki tüm kodların düzenli bir şekilde hizalanmasını ister.
Eğer tamamında da çıktı yoksa, son hi() isn't girintiliğini kontrol et - eğer öyleyse, bu dize fonksiyonunda bir parçası haline gelecek ve hiçbir zaman çalışmayacak.

İlk fonksiyonumuzu parametrelerle birlikte oluşturalım. Önceki örneği - çalışmaktaki kişiye merhaba diyen bi fonksiyon - ismiyle kullanacağız:

def hi(name):

Gördüğünüz gibi, fonksiyonumuza name (isim) adında bir parametre ekledik:

def hi(name):
    if name == 'Ayşe':
        print("Merhaba Ayşe!')
    elif name == 'Zeynep':
        print('Merhaba Zeynep!')
    else:
        print('Merhaba yabancı!')

hi()

Unutmayın: if içerisindeki print fonksiyonundan önce dört tane boşluk var. Bunun sebebi sadece durum sağlandığında çalışmasını istememiz. Bakalım nasıl çalışıyor:

$ python3 python_intro.py
Traceback (most recent call last):
File "python_intro.py", line 10, in <module>
  hi()
TypeError: hi() missing 1 required positional argument: 'name'

Üzgünüz, bir hata. Neyse ki, Python bize oldukça yararlı bir hata mesajı veriyor. hi() fonksiyonun (yukarıda tanımladığımız) bir değişken kullanımını gerektirdiğini (name isimli) ve bizim o değişkeni fonksiyonu çağırırken iletmeyi unuttuğumuzu söylüyor. Dosyanın alt kısmında hatayı düzeltelim:

hi("Ayşe")

Ve tekrar çalıştıralım:

$ python3 python_intro.py
Selam Ayşe!

Eğer ismi değiştirirsek ne olur?

hi("Zeynep")

Ve çalıştırın:

$ python3 python_intro.py
Selam Zeynep!

Peki Ayşe veya Zeynep dışında başka bir isim yazdığımızda ne olacağını tahmin edebiliyor musunuz? Deneyin ve tahmininizin doğru olup olmadığını görün. Şunun gibi bir şey yazmalı:

Selam yabancı!

Süper değil mi? Böylece fonksiyona göndereceğiniz isim değiştiğinde aynı kodu tekrar tekrar yazmanıza gerek kalmayacak. İşte fonksiyonlara tam da bu yüzden ihtiyacımız var - aynı kodu tekrar yazmaya gerek yok!

Hadi daha zekice bir şey yapalım - İkiden fazla isim var ve her biri için bir şart yazmak zor olur değil mi?

def hi(name):
    print('Merhaba ' + name + '!')

hi("Seda")

Şimdi kodu çağıralım:

$ python3 python_intro.py
Merhaba Seda!

Tebrikler! Az önce fonksiyonları nasıl yazacağınızı öğrendiniz! :)

Döngüler

Evdeki okuyucular için: Bu kısım Python Basics: For Loop videosunda işlenmiştir.

Bu da zaten son parça. Hızlı oldu, değil mi? :)

Programcılar kendilerini tekrar etmeyi sevmezler. Programlama tamamen işleri otomatize etmedir, bu yüzden her insanı ismiyle selamlamak istemeyiz, değil mi? İşte burası döngülerin devreye girdiği yerdir.

Hala listeleri hatırlıyoruz değil mi? Haydi bir kızlar listesi yapalım:

kızlar = ['Seda', 'Gül', 'Pınar', 'Ayşe', 'Sen']

Diyelim ki hepsine merhaba demek istiyoruz. Az önce yazdığımız hi fonksiyonunu döngü içinde kullanabiliriz:

for name in girls:

for un davranışı if e benziyor; aşağıdaki kodda her iki satır girintili olmalı (dört boşluk ile).

Dosyada yer alacak tam kod aşağıdadır:

def hi(name):
    print('Merhaba ' + name + '!')

girls = ['Seda', 'Gül', 'Pınar', 'Ayşe', 'Sen']
for name in girls:
    hi(name)
    print('Sıradaki kız')

Ve onu çalıştırdığımız zaman:

$ python3 python_intro.py
Selam Seda!
Sıradaki kız
Selam Gül!
Sıradaki kız
Selam Pınar!
Sıradaki kız
Selam Ayşe!
Sıradaki kız
Selam Sen!
Sıradaki kız

Gördüğünüz gibi, for cümlesinin içine boşluk karakteri ile koyduğunuz her şey girls listesi için tekrarlanıyor.

Ayrıca for'u range fonksiyonuyla beraber sayılar üzerinde de kullanabilirsiniz:

for i in range(1, 6):
    print(i)

Çalıştırırsak:

range fonksiyonu birbirini takip eden sayılardan bir liste oluşturur (bu sayıları da siz parametre olarak yazarsınız).

Sizin verdiğiniz ikinci parametrenin listede olmadığına dikkat edin. Yani range(1, 6) 1'den 5'e kadar sayıyor, 6 dahil edilmiyor. Çünkü “aralık” yarı açıktır, ve yani ilk değeri içerir, ama son değeri içermez.

Özet

İşte bu. Harikasın, süpersin! Bu bölüm biraz zordu, kendinle gurur duymalısın. Biz buraya kadar geldiğin için seninle gurur duyuyoruz!

Resmi ve tam python tutorialı için https://docs.python.org/3/tutorial/ adresini ziyaret edin. Bu size dil hakkında daha kapsamlı ve eksiksiz bir çalışma sunacaktır. Teşekkürler :)

Sonraki bölüme geçmeden başka bir şey yapmak isteyebilirsin. -gerin, biraz etrafta gezin, gözlerini dinlendir- :)

PreviousKod editörü NextDjango nedir?

Last updated 1 year ago